De spiraal des doods
Hij is het spoor bijster. In zijn wanhopige zoektocht naar de goede richting loopt hij onbewust in een grote cirkel. Al snel vindt hij het juiste pad en kan hij zijn weg weer vervolgen. Zich er niet van bewust dat zijn pad geen einde kent. Hij loopt en loopt totdat hij uiteindelijk letterlijk dood neervalt. Geveld door uitputting.
Dit verhaal gaat over de mier. In het werk volgt de mier het geurspoor van zijn soortgenoten. Eén van de regels in het mierensysteem luidt ‘Volg de mier voor je’. Daarom marcheren mieren zo netjes in een kolonne. Als het geurspoor echter wordt onderbroken, gaat de eerste mier naarstig op zoek naar het spoor van de mier voor hem. Als deze voorste mier in een cirkel gaat wandelen, stuit hij uiteindelijk op zijn eigen spoor en dat van de mier achter hem, die hem nog altijd trouw volgt. De cirkel sluit zich zo letterlijk. De mieren blijven marcheren in een eindeloze spiraal die wel honderden meters lang kan zijn en steeds breder wordt. De spiraal des doods dient zich aan. Ze zitten letterlijk gevangen in een spiraalvormige dodenmars van hun eigen oneindige rondje. Zolang deze spiraal niet wordt doorbroken, zal dit leiden tot hun ondergang.
Terwijl Johan me hartelijk begroet tijdens onze eerste kennismaking en aangeeft wel een kop koffie te lusten, vertelt hij aanvankelijk enthousiast wie hij is en wat hij doet. Hij is een hardwerkende leider met een druk bestaan. Heeft alles tiptop in orde. Gave job, goede maatschappelijke positie, graag geziene gast, fijn gezin, mooi huis, dikke auto en ga zo maar door. Kortom, heel succesvol. Komt niets tekort. Ik voel in mijn achterhoofd het rode lampje van de ‘welvaartsparadox’ driftig knipperen. Na het geanimeerde gesprek valt Johan stil. Hij is zich bewust dat hij hier niet is om te vertellen hoe goed het allemaal gaat. Als ik hem vraag waar hij tegenaan loopt, zegt hij twijfelachtig dat hij gewoon niet blij is. Hij ervaart een gemis, is niet tevreden, expliciet het woord geluk vermijdend. Want dat vindt hij zo’n zweverige term. Als ik hem vraag wat hij zou willen, wordt het nog lastiger. Want wat is tevredenheid, rust of geluk dan precies? Hij kan het moeilijk onder woorden brengen. Johan geeft aan dat hij vroeger enorm enthousiast kon zijn over dingen waar hij zich nu nauwelijks meer voor kan interesseren. Hij mist passie, dat vuurtje. Vindt zijn huidige leven maar oppervlakkig terwijl hij al decennia lang dwangmatig keihard werkt. Als hij rustig aan doet, wordt hij juist onrustiger. Dus gaat hij maar snel weer aan de slag. Johans leven lijkt een beetje op dat van de mier. Gevangen in zijn eigen spiraal. En Johan zou overigens zo maar Johanna kunnen heten.
Ik kom ze regelmatig tegen. Hardwerkende mensen die alles op orde hebben en tegelijk niet ‘happy’ zijn. Ze zitten gevangen in een negatief patroon van ‘dwangmatig moeten’ terwijl ze druk bezig zijn het valse spoor van ‘meer en meer’ en ‘sneller en sneller’ te volgen. Ze zijn een weg ingeslagen waarin ze zichzelf compleet voorbij rennen. Ik herken het bij mezelf. Jarenlang heb ik er vrolijk aan mee gedaan en als zelfstandig ondernemer ligt dat valse duiveltje van alsmaar meer en harder werken net zo goed op de loer.
De werkende mens lijkt, in zijn hang naar geluk, steeds vaker gevangen te zitten in een groter wordende spiraal van onrust en ontevredenheid. Weinig mensen staan nog echt in verbinding met zichzelf, de natuur en het leven. Ze gaan maar door en doen vaak waar ze succesvol in zijn. Ze laten zich makkelijk verleiden door schijnzekerheid. Sneller, beter, meer. De verbinding met wat er echt toe doet is verbroken.
Ik zie een gelijkenis tussen de ‘welvaartsparadox’ en de ‘spiraal des doods’ van de mieren. Want hoe rijker we zijn, des te minder geluk we ervaren. Dus gaan we op zoek naar meer rijkdom en belanden we in een negatieve spiraal waarin we onze oorspronkelijke verbinding kwijtraken. Deze verbroken verbinding moet hersteld worden. Dat kan alleen als we andere keuzes maken. Keuzes die te maken hebben met aandacht, doseren en vertragen. Minder en anders komen dan om de hoek kijken. Zolang de pijn echter niet groot genoeg is, zal de bereidheid om uit de spiraal te stappen en te investeren in oprecht ‘geluk’ nihil zijn.
N-Mrii
Creëer beweging met N-Mrii Stress- & Performance Solutions!
Specialist in leiderschapsontwikkeling, strategische procesbegeleiding, groepsdynamiek, communicatieve vaardigheden, persoonlijke effectiviteit en stressmanagement.
Mail: info@nmrii.nl
Site: www.minderstressophetwerk.nl
Site: www.minderstressophetwerk.online (N-Mrii’s Online Academy)
Online live incompany trainingen voor teams! Korte trajecten van zes wekelijkse sessies van 2 uur!
- Timemanagement training ‘Jongleren met taken en tijd!’
- Communicatie training ‘Effectief communiceren op het werk!’‘
- Stressmanagement training ‘Flow op je werk!‘
- Training positieve psychologie ‘Positief omgaan met verandering, tegenslag en negativiteit!’
Kijk op N-Mrii’s Online Academy voor meer informatie!
