Gidswerk in mistig gebied; TA in de praktijk
‘In mijn werk ben ik als een berggids op mistig, onbekend of ruw terrein. Ik begeleid mensen, teams en organisaties die op een kruispunt staan. Ze zijn verdwaald in stress, samenwerking of leiderschapsdilemma’s. Niet omdat ze zwak zijn maar omdat het landschap waarin ze bewegen tijdelijk onoverzichtelijk is geworden.’
Met deze woorden begin ik mijn pitch. Vijf minuten krijg ik. Voor de afsluiting van de driejarige TA-opleiding aan de TA Academie in Zeist. Vijf minuten! Dat is net genoeg tijd om mijn naam te spellen. Toch moet het. Over mijn beroep, werkcontext en mijn identiteit als transactioneel analist. En nee, ik wil geen glad verkooppraatje. Mijn verhaal moet kloppen. Met mijn hoofd, hart én buik.
Tijdens de Paasdagen valt het kwartje. In plaats van een powerpoint met bullets maak ik een landkaart. Een persoonlijke TA-landkaart met eilanden, bruggen, tunnels en een veerpont. En ja, ik ben volwassen genoeg om met verf te kliederen.
Op de dag van de pitch nodig ik mijn mededeelnemers en trainer uit om rondom mijn kaart te gaan zitten. Ik pak kleine kleurige poppetjes en begin te vertellen. Over mijn werk met mensen die kampen met stress, burn-out, leiderschapsvragen of teamconflicten. Ik begeleid ook strategische processen in organisaties. Voor al deze klanten ben ik die berggids. Naast hen. Niet vóór hen.
Mijn eigen poppetje, ‘Ik als berggids’, krijgt een rugzakje met een blauwe glazen steen erin. Die staat voor mijn TA-kompas. Wat volgde was een klungelige maar diep symbolische worsteling met een sinaasappelnetje, een veter en veel frustratie. Eén rukje aan een draadje en ik stond met lege handen. Kompas zoek. Gids omgevallen. Zonder TA ben ik blijkbaar niets. Uiteindelijk doet een plastic zakje dienst als waardige drager. Gids gered. Kompas stevig op de rug.
Enthousiast vertel ik hoe ik TA gebruik: als diagnosetool én als interventie-instrument. Met het wapenschild laat ik leiders hun scripts verkennen. Bij burn-out-coachees werk ik met de Voedende Ouder. Met vloerankers en tijdlijnen onderzoek ik impasses. Hoofd-, Hart- en Buik-ankers helpen bij herbesluiten. Ook toevallige koffiemokken en theezakjes mogen meedoen als de dramadriehoek in beeld moet. De coachee bepaalt altijd de route. Ik wandel mee. Met beide benen op de grond. Samen kijken we naar oude paden die niet meer werken en zoeken we naar nieuwe wegen. Dat is spannend. Want nieuwe wegen zijn onbekend. En oude voelen vertrouwd, zelfs als ze doodlopen.
Mijn landkaart laat zien hoe we van het ‘Overleverseiland’ naar het ‘Vaste Land der Autonomen’ kunnen reizen. Je ziet het ‘Oké-meer’, de ‘Niet-oké-oever’, en de ‘Werkstijlen school’. Kinderen passeren de ‘Velden van permissie’ en ‘Akkers van injuncties’, leren in de ‘Stad der Spelen’ van ouderboodschappen en doen levenservaringen op in de ‘Kind-garten’. Scripts worden bekrachtigd in het ‘Doolhof van Script’. En als het tegenzit, schieten we door naar de ‘McDrivers’, hangen we rond op het ‘Slachtofferplein’ en maken we ruzie in de ‘Aanklagersput’. De weg naar verandering leidt via de ‘Tunnel van No Return’ onder de ‘Stroming van Functional Fluency’. Aan de andere kant ligt het vaste land, met de ‘Orde van Intimiteit’ en het ‘Meer van Bewustzijn’. Daar herschrijven mensen hun script. Soms komen ze er per ‘Veer van Integratie’, meestal met vallen en opstaan.
En dan de hamvraag. ‘Wie ben ik als transactioneel analist?’
Ik ben iemand die liefdevolle ruimte biedt. Holding space. ‘Ik ben oké, Jij bent oké’ is voor mij geen theorie, maar een praktijk. Wat iemand ook doet, hij of zij is oké. Gedrag kan lastig zijn maar de mens is welkom. Ten tweede. Ik vertrouw op het denken van de ander. Ik hoef het niet te bedenken of op te lossen. Mijn cliënt weet het diep van binnen. Mijn taak is luisteren, spiegelen en soms een zijpaadje voorstellen. Ten derde. Mensen kunnen veranderen. Oude besluiten kunnen worden herzien. TA leert ons dat, en ik zie het dagelijks gebeuren. Vaak start het klein, soms meteen levensveranderend. Waar TA ooit begon als cognitief gereedschap in mijn praktijk, is het nu ook verankerd in mijn gevoel en lichaam. Ik heb daarbij een systemische verbinding gelegd tussen hoofd, hart en buik die de vruchtbare bodem onder mijn werk vormt. De modellen zijn geen theorie meer, maar tastbare hulpmiddelen in de rugzak van mij als berggids.
Tot slot keer ik in mijn pitch terug naar het ‘Overleverseiland’. Daar zet ik een ander poppetje neer, dat symbool staat voor een veel jonger deel van mij. Ik draag twee stenen mee; boosheid en verdriet. Ik heb me verloren gevoeld in het ‘Verdronken land van de Voedende Ouder’. De ‘Akkers van injuncties’ verstikten me. Ik kreeg weinig ruimte om te zijn wie ik was. Maar ergens diep van binnen zat een kracht, een doorzetter die niet opgaf. Ik vond mijn weg via de ‘Stad der Spelen’, waar ik mijn patronen leerde herkennen. Ik zwom door de ‘Bocht van Ontwikkeling’ en vond rust bij het ‘Spiegelmeer’, waar ik mezelf eindelijk durfde aan te kijken. Eerlijk, rauw maar ook met compassie. Nu woon ik op het ‘Vaste Land der Autonomen’. Ik eet in de ‘Taveerne van Verbinding’, wandel door de ‘Volwassene Duinen’ en zwem af en toe in het ‘Meer van Bewustzijn’. Mijn boosheid is er nog steeds. Maar nu is het vuur. Helder en richtinggevend. Mijn verdriet is er ook. Deze is nu zacht en menselijk. Beide horen bij mij.
Ik ben gevormd door mijn jeugd, maar er niet door vastgezet. Ik ben nog altijd kritisch, scherp en soms streng, vooral voor mezelf. Maar met mijn ervaring, kennis en jarenlange ontwikkeling heb ik mijn eigen stijl gevormd. Ik ben een gids geworden. Niet iemand die de route uittekent, maar iemand die meeloopt. Die luistert, spiegelt, confronteert en altijd gelooft in de volgende stap. Met beide benen op de grond en een scherp oog voor het landschap van de ander. Niet ondanks mijn geschiedenis, maar dankzij mijn reis.
Als coach, trainer en procesbegeleider ben ik nog steeds onderweg. Ik weet inmiddels één ding zeker: ik heb mijn rugzak, mijn kompas en mijn landkaart. Ik blijf wandelen. Altijd met nieuwsgierigheid. Altijd met medemenselijkheid. En altijd met TA op de kaart.
N-Mrii
Strategisch procesbegeleider met focus op gedrag en groepsdynamiek!
Creëer beweging met N-Mrii Stress- & Performance Solutions!
Specialist in leiderschapsontwikkeling, strategische procesbegeleiding, groepsdynamiek, communicatieve vaardigheden, persoonlijke effectiviteit en stressmanagement.
Mail: info@nmrii.nl
Site: www.minderstressophetwerk.nl
Site: www.minderstressophetwerk.online (N-Mrii’s Online Academy)
