Geïrriteerd door de aanpassingswet van Darwin…

“Het zijn niet de sterksten die overleven, maar zij die zich het beste weten aan te passen.”

Dit citaat komt van Darwin, de bedenker van de evolutietheorie. En inderdaad, niet de sterkste, slimste of snelste mensen overleven… Maar degenen die zich kunnen aanpassen aan onze snel veranderende omgeving. Ik vraag me af of de wereld er een stuk vriendelijker uit zou zien, als mensen zich wat meer zouden aanpassen. Want degene met de meeste macht, het grootste ego of de meeste kennis lijkt vaak het sterkst maar is meestal niet degene die overleeft.

Het knarst aan alle kanten

Ik kan je vertellen dat deze stelling “dat de aanpasser overleeft” mij irriteert. Deze wet voelt niet helemaal goed ook al snap ik dondersgoed dat aanpassen noodzakelijk is.

Maar waarom zit mij dit niet lekker? Omdat ik van nature niet zo’n aanpasser ben? Omdat ik niet altijd de gebaande paden volg?

Twee bronnen van aanpassen

Wat ik zie zijn twee bronnen om je aan te passen. De ene mens past zich aan vanuit het “hart” omdat ze dat graag willen. Het lijkt de emotionelere soort. Deze mensen vertrouwen er vanuit hun gevoel op dat wat ze doen goed is voor henzelf maar kunnen ook volledig doorschieten in emoties en hierdoor de feiten niet meer zuiver zien.

De andere soort past zich aan vanuit het hoofd. Ze zijn rationeler, meer berekend, vergelijken zichzelf en hun situatie met anderen. Als het hen uitkomt, passen ze hun gedrag aan, soms zonder dat ze dat oprecht willen maar omdat ze hierdoor beter worden. Deze species speelt makkelijker een rol en lijken soms minder geïnteresseerd in anderen. En emoties kunnen ze lastig vinden.

Emotie lijnrecht tegenover ratio

Onlangs had ik een ontmoeting met een collega die mij, zonder mijn verhaal aan te horen, meteen haar mening begon te vertellen over een gebeurtenis. Ze vertelde mij hoe zij gereageerd zou hebben en dat wat ik had gedaan toch zeker heeeeeel dom was. Ik probeerde uit te leggen hoe de vork in de steel zat maar ik kwam er niet tussen. Ze bleef maar doorgaan over het feit dat je mensen altijd weer tegenkomt en dus ook weer nodig kunt hebben. Daarom is het verstandig om heel goed toneel te kunnen spelen, was haar oprechte mening. Ik haalde nog een keer adem om mijn argumenten uit te leggen maar het lukte me niet mijn verhaal te doen.

Ik merkte dat mijn collega op dat moment helemaal niet geïnteresseerd was in mijn verhaal. Ze stelde geen enkele vraag en overspoelde mij volledig met haar “wijze” raad. Het was goed bedoeld en toch voelde ik me er niet lekker bij en reageerde ietwat cynisch met de opmerking “Wow, wat ben jij goed zeg!” keek haar aan en liet een lange stilte vallen…

Het is duidelijk dat in deze “discussie” emotie lijnrecht tegenover ratio stond en dat van oprechte wederzijdse communicatie geen sprake meer was.

Wat levert aanpassen op?

Maar wat is nu goed? Dicht bij jezelf blijven en vanuit je hart bij je standpunt blijven en dus niet altijd aanpassen met alle gevolgen van dien? Of vanuit je hoofd redeneren en kijken wat het verstandigste is? En waar ligt dan de grens? Want emotioneel reageren is niet altijd slim. Ik zie regelmatig mensen die zichzelf helemaal klem zetten omdat ze vinden dat ze in hun recht staan en vandaar uit koppig vasthouden aan hun mening. Ze weigeren zich dus aan te passen. Vaak is dat het niet waard. Maar je kunt ook doorschieten in je aanpassing. Mensen die elke situatie aangrijpen om daar beter van te worden. Dat zijn mensen die weinig stress (lijken te) hebben omdat ze de dingen altijd naar hun eigen hand willen zetten. Of erger nog, je aanpassen aan een situatie omdat je zelf helemaal geen mening hebt en met alle winden meewaait. Kortom, het knarst in mijn kop….

Twee situaties 

Als ik nu terug kijk zijn er twee situaties te onderscheiden. Dat maakt het interessant! De eerste is de oorspronkelijke situatie waarin ik vanuit mijn hart voor een bepaalde reactie had gekozen en ik me niet had aangepast. De tweede is de communicatie hierover met mijn collega waarbij wij niet naar elkaar luisterden en ons dus niet aan elkaar aanpasten. Grappig! Achteraf bedenk ik me dat ik de meeste moeite had de tweede situatie, de manier waarop wij met elkaar (niet) communiceerden.

Terug naar Darwin

Volgens Darwin zou ik, omdat ik me niet aanpaste, dus niet overleven in het oorspronkelijke verhaal. En waren we beiden niet de sterksten als het op communicatie aankwam.

Wat is jouw “overlevingsstrategie”? Hoe pas jij je aan? Vanuit je hart of vanuit je hoofd? Omdat het goed voelt of om dat het verstandiger is?

N-Mrii

Ik heb me gespecialiseerd in stress en stressoplossingen. Wil je meer informatie over mijn trainingen, coaching of strategiesessies? Kijk dan op mijn site of neem contact met me op. Dan bekijken we samen de mogelijkheden.