Help, ik krijg stress van een collega (4), “Denk- en gedragspatronen”

In de “Help, ik krijg stress van een collega-blogs” kijk ik naar verschillende vormen van interactie tussen collega’s en zoek ik naar verklaringen waarom er mogelijk geen klik is met die collega. Hierbij ga ik uit van verschillende invalshoeken. In deze blog borduur ik verder op de ontbrekende klik tussen mij en Sanneke uit de vorige blog. Sanneke is een nieuwe collega, direct, duidelijk en uitgesproken in haar communicatie, steekt haar mening (over anderen) niet onder stoelen of banken. Ze is doelgericht en weet hoe ze haar doelen wil bereiken. Als het lastig wordt of je niet in haar plaatje past, vertoont ze vermijdend gedrag. Dan reageert ze niet op mail of belt niet terug. Zo, de situatie is voor het voorbeeld weer lekker overdreven en eenzijdig neergezet… 😉

Metaprogramma’s

Deze keer gebruik ik de metaprogramma’s om onze ontbrekende match te verklaren. Metaprogramma’s zijn vaste patronen in denken, voelen en doen. Hieronder heb ik de meeste metaprogramma’s benoemd met een korte toelichting in mijn eigen woorden zonder er uitgebreid op in te gaan:

1. Motivatie: ga je pro-actief of re-actief met zaken om?
2. Richting: ben je gericht op het bereiken van doelen of het vermijden van problemen?
3. Bron: bepaal je je eigen richting of laat je die door anderen bepalen?
4. Pad: zie je overal kansen of volg je een bepaalde route?
5. Criteriacheck: zie je primair wat goed is of wat fout is?
6. Invloedsperceptie: maak jij dingen mogelijk of overkomen de dingen jou?
7. Dynamiek: heb je weerstand tegen verandering of tegen routine?
8. Veld: ben je gericht op het grote geheel of op de details?
9. Inhoud: ben je gericht op anderen, activiteiten of informatie?
10. Werkwijze: waaraan denk je het eerst? het waarom, het wat of het hoe?
11. Stijl: werk je graag samen, in de buurt van anderen of alleen?
12. Tijd: focus je op het was, hoe het is of hoe het zal zijn?
13. Waarneming: ben je beeldend, auditief of gevoelsmatig ingesteld?

Als je hoog scoort op een bepaald metaprogramma heb je een uitgesproken kwaliteit maar tegelijk ook een valkuil. En resultaten op sommige metaprogramma’s versterken of verzwakken elkaar. Als je de metaprogramma’s van twee of meer mensen naast elkaar legt, kun je precies zien waar de verschillen en overeenkomsten liggen. En dus ook waar de samenwerking harmonieus zal verlopen of juist voor vuurwerk zal gaan zorgen.

Een vergelijking tussen Sanneke en mij

Als ik onze gezamenlijke metaprogramma’s vergelijk, denk ik dat we beiden hoog scoren op “motivatie”, “richting” en “invloedsperceptie”. In normaal Nederlands betekent dit dat we resultaatgericht zijn én stront eigenwijs. Wij weten precies wat goed voor ons is en hebben daar anderen niet voor nodig. We make things happen! Maar dat heeft ook een keerzijde. Als wij onze eigen richting willen bepalen, kunnen dat heel verschillende richtingen zijn. En daar zal vast een schoen (of een hak) wringen.

Als ik kijk naar “criteriacheck”, dat gaat over matchen en mismatchen, denk ik dat Sanneke meer oog heeft voor wat goed gaat en ik kritischer ben en als een enorme zeikerd de nadruk leg op wat niet goed gaat. Dat zou een “mismatch” in onze relatie kunnen verklaren.

Als ik “inhoud” en “stijl” beoordeel, denk ik dat Sanneke meer een einzelgänger is en haar eigen plan trekt. Samenwerken is niet haar ding terwijl ik het juist fijn vind om zaken te bespreken, samen dingen uit te werken en volledig te snappen wat er omgaat in een ander en waarom iets wel of niet zou werken.

Als ik “criteriacheck” en “stijl” combineer valt me op dat Sanneke met name in haar innercircle (de mensen die ze om haar heen heeft verzameld en haar goedkeuring hebben) matcht. Daar is ze minder kritisch en zoekt ze bevestiging van haar eigen gedrag en gevoel. In de “outercircle” is Sanneke juist een mismatcher. Deze mensen krijgen een stempel en voldoen niet. Algemeen bekend is dat mensen blind vertrouwen hebben in hun eigen kring en dan weinig kritisch zijn. Buiten de eigen kring zoeken deze mensen juist naar bevestiging van hun negatieve beeldvorming over die buitenstaanders. Ik match op personen. Daarmee bedoel ik dat ik zoek naar overeenkomsten en aansluiting in de relatie. Maar ik “mismatch” op de inhoud. Dus of ik nu overleg met een aardige of onaardige collega, dat maakt geen verschil. Ik zet mezelf klem op wat niet goed is in het onderwerp waarover we praten. Dat wordt als weerstand ervaren en soms zelfs als een persoonlijke aanval.

Zo onderzoekend kom ik op aardig wat zaken waarop de klik ontbreekt. En ik denk dat we ons met name klem hebben gezet in onze eigenwijsheid en in het mismatchen op personen. Dan wordt het nu tijd om het bespreekbaar te maken. Kijken of dat lukt zonder eigenwijs te zijn en te mismatchen op de persoon. 😉

Met welke metaprogramma’s zet jij je klem in de relatie met anderen?

N-Mrii