Ik irriteer me mateloos aan jouw gedrag… deel 1

Je maakt onderdeel uit van een team en je ergert je al langere tijd aan een bepaalde collega. Die collega is nu niet bepaald de snelste en de actiefste. Daarnaast zucht en steunt die collega zich de dag door alsof het werk het allerzwaarste is wat hem ooit overkomen is. Jij gaat die collega inmiddels fijn uit de weg. Het kost je te veel energie om zelfs maar in de buurt te zijn. Tijdens overleggen geef je ijzersterke steken onder water. En ook maak je in uiterst verhulde en geheimzinnige taal duidelijk dat dit gedrag niet te tolereren is en zodanig dat niemand er een touw aan vast kan knopen maar iedereen beseft dat er iets grondig mis is… En de sfeer wordt steeds grimmiger in het team. Herkenbaar?

Die collega verandert niet en gaat gewoon door met zijn irritante gedrag. Alle steken onder water en indirecte verhalen, doen geen enkele alarmbel rinkelen bij de betreffende persoon. Inmiddels beginnen zich twee groepen in het team te vormen. De ene groep die onderling bespreekt wat hen zo irriteert aan de andere groep. De andere groep die niet weet waarom het precies draait maar dondersgoed aanvoelt dat er iets heel erg niet in de haak is maar niet handig boven tafel krijgt wat er precies mankeert. Posities worden genomen en de putjes worden dieper gegraven. Ook herkenbaar?

Hoe is het zover gekomen? Waarom verandert die collega zijn irritante gedrag niet?

Tja, misschien omdat hij helemaal niet door heeft dat hij zich zo irritant gedraagt? Want hoe zorg je ervoor dat iemand verandert? Door hem te vertellen wat je dwars zit! Dat is wel een belangrijke hobbel.

Maar eerst is het handig om bij jezelf te rade te gaan. Immers, wat irriteert je zo en wat maakt dat je je zo druk om maakt om het gedrag van iemand anders? Welke belangrijke waarde in jou wordt geraakt dat je er zoveel last van hebt? Wat zijn je verwachtingen? En zijn die verwachtingen eigenlijk wel reëel? Mag je van iemand verwachten dat hij zich aanpast aan jouw wensen? Want wie ben jij om dat van een ander te eisen? Kun je niet veel beter je eigen verwachtingen bijstellen zodat je er zelf minder last van hebt? Door jouw eisen op te leggen aan een ander, leg je de verantwoordelijkheid van jouw gevoel bij een ander neer. Je geeft een ander de macht om over jou te “heersen”. Als je graag als “slachtoffer” door het leven gaat, is dat heel handig. Maar of je daar nu zo gelukkig van wordt…

Lukt het je niet om je eisen bij te stellen, dan kun je natuurlijk ook gewoon aan de ander vertellen wat jou irriteert. Steken onder water en verhulde verhalen dragen zeker niet bij aan ander gedrag.  Hoe “oneerlijk” is het om te verwachten dat iemand verandert, als je zelf het lef niet hebt om te vertellen waar je last van hebt? Waar mensen samenwerken draagt elk teamlid een verantwoordelijkheid voor de onderlinge communicatie. En daar wringt de schoen soms. Want hoe je het vertelt aan die collega is erg belangrijk voor het resultaat. Als de maat vol is, barst uiteraard een bom met alle scherven van dien. Zeg je niets, dan drijft er van alles onbestemd onder water in het team.

In normaal Nederlands hebben we het hier over feedback geven en aanspreken op gedrag. Als het je lukt om vanuit je eigen persoon te vertellen welk concreet gedrag je lastig vindt en wat het effect op jou is, kun je iemand mogelijk in beweging krijgen. Zuivere feedback heet dat. Als de ontvanger open staat voor de feedback, zal hij dit zeker met je willen bespreken. Jouw collega heeft vervolgens tijd nodig om over je feedback na te denken. Geef hem die tijd. Soms vraagt je collega hulp of om tips. Soms wil hij het zelf uitvogelen.

Als jij je verhaal vanuit jezelf en zonder beschuldigend vingertje verteld hebt aan de persoon om wie het draait, is de “lading” ervan af. De collega kan ermee doen wat hij wil. Hij hoeft immers niet te veranderen omdat jij dat zo nodig wil… Accepteer dat en laat die ander in zijn waarde. Maar door zichtbaar gedrag te benoemen en het gevoel dat jij daarbij hebt uit te leggen, kun je niet zeggen dat je het onder het tafelkleed hebt geveegd. Je hebt het bespreekbaar gemaakt en daar heb je lef voor nodig. Je hebt er geen steek onder water of woordraadsel van gemaakt. En dat is stoer!

Hoe bespreek jij jouw irritaties op het werk?

N-Mrii